Drie verspreide sensoren in openbare grasperken meten er gedurende een half jaar de temperatuur en het vochtgehalte van de bodem.
“Al enkele jaren op rij volgen de hitte- en droogterecords elkaar op. Onze zomers worden warmer en droger en dat beginnen we steeds meer te voelen”, zeggen schepenen Hedwig Kerckhove en Brecht Warnez. “Dit project onderzoekt hoe we onze tuinen, maar ook onze parken, akkers en natuurgebieden beter kunnen wapenen tegen de droogte.”
‘CurieuzeNeuzen in de Tuin’ is het grootste burgeronderzoek naar hitte en droogte in Vlaanderen ooit. Om dit te monitoren worden tijdens de lente en de zomer 5000 weerstationnetjes geplaatst in tuinen of grasvlaktes bij particulieren, scholen, bedrijven of lokale besturen. Het project is een initiatief van de Universiteit Antwerpen en De Standaard, in nauwe samenwerking de Vlaamse Milieumaatschappij ( VMM), de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) en het Departement Omgeving.
“In onze gemeente wordt de meetapparatuur opgesteld in Callewaertsbos, de boomgaard van Sint-Jan en een grasperceel aan de veldkapel in de Vagevuurstraat. De inzichten uit dit onderzoek moeten ons als gemeente helpen bij een klimaatbestendige inrichting van het openbaar groen”, vertelt schepen Hedwig Kerckhove. Daarnaast duiken de weerstationnetjes ook op in de tuinen van enkele vrijwillige Wingenaren. “Zij kunnen de droogte en de hitte in hun eigen tuin meevolgen via een persoonlijk, online dashboard. In heldere grafieken wordt aangegeven hoe de situatie zich in hun tuin van dag tot dag ontwikkelt en hoe dit zich verhoudt tot andere meetpunten in Vlaanderen”, aldus schepen Brecht Warnez.
“Met het Burgemeestersconvenant 2030 en het klimaatactieplan streven we naar een daling van de CO2-uitstoot en willen we onze gemeente zo weerbaar mogelijk maken tegen weersextremen. Daarom is het zeer nuttig om de lokale gevolgen van hitte en droogte te onderzoeken”, zegt schepen Brecht Warnez. “De afgelopen jaren zien we immers meer en meer hittegolven en lange periodes van droogte. Hoewel we denken dat het vaak regent, houdt de bodem soms toch te weinig grondwater vast. Dit komt doordat een groot deel van de bodem verhard is en er daardoor veel neerslag wegsijpelt via de riolering. Zo zakt het grondwaterpeil en dat draagt bij aan droogte.”
Schepen Hedwig Kerckhove vult aan: “Met ‘CurieuzeNeuzen in de Tuin’ willen we het klimaateffect van verschillende tuintypes en beheersvormen vergelijken. Zo zal onder meer worden nagegaan welke invloed bomen, waterpartijen hagen of verharde oppervlakken hebben op ons lokaal klimaat, en dus ook op het welzijn en de gezondheid van onze inwoners.”
De deelnemers verzamelen ook bodemstalen in hun tuinen. Op die manier wordt nagegaan hoeveel CO2 er in de grond is opgeslagen en hoeveel ruimte er nog is voor extra koolstof. “Planten nemen CO2 op. Een deel daarvan komt via de wortels en rottend plantenmateriaal in de bodem terecht. Koolstof is het zwarte goud van de grond. Een bodem in goede conditie heeft een groot waterbergend vermogen. Dit is heel belangrijk bij toenemende droogte. Het bevordert bovendien infiltratie en drainage, wat dan weer van belang is bij toenemende wateroverlast. Het bodemstaal kan dus ook leren welke rol tuinen, plantsoenen of velden kunnen spelen in het bijhouden van broeikasgassen en wat dat proces precies beïnvloedt”, aldus schepen Hedwig Kerckhove.
Iedereen die geïnteresseerd is in het ‘Curieuzeneuzen in de Tuin” kan het project blijven opvolgen. De hele meetperiode lang verschijnt een interactieve kaart op www.standaard.be/curieuzeneuzen met de tussentijdse resultaten van alle meetpunten.
