Met dit initiatief willen de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) en de Vlaamse overheid in samenwerking met Het Nieuwsblad en de Fietsersbond steden en gemeenten aansporen om te zorgen voor veiliger en vlotter fietsverkeer. Op 26 mei worden in Antwerpen de drie winnaars door minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) bekendgemaakt. De laureaten krijgen van de Vlaamse overheid een subsidie van 50.000 euro die ze kunnen investeren in fietsvoorzieningen.
In de eerste ronde van de verkiezing konden alle Vlaamse fietsers afgelopen najaar hun favoriete fietsgemeente of -stad beoordelen op fietsveiligheid en -comfort. In totaal 24.394 fietsers brachten een stem uit door een online vragenlijst te beantwoorden. 167 van de 300 Vlaamse steden en gemeenten haalden minstens 50 stemmen en kwamen daarmee in aanmerking om mee te dingen naar de titel Fietsgemeente/Fietsstad 2020.
Per categorie werden de hoogst scorende lokaliteiten genomineerd voor de tweede ronde. Bij de grote gemeenten en steden (meer dan 50.000 inwoners) zijn dat Genk, Kortrijk en Mechelen, bij de middelgrote gemeenten zijn Deinze, Koksijde en Lommel genomineerd en bij de kleine gemeenten (minder dan 20.000 inwoners) zijn Boechout, Ravels en Zutendaal de kanshebbers.
In de tweede ronde, die in februari van start gaat, worden de negen genomineerden doorgelicht door een studiebureau. Experts maken een diepgaande analyse van de fietsinfrastructuur en het fietsbeleid in de betrokken steden en gemeenten. De resultaten worden nadien beoordeeld door een vakjury, die per categorie beslist welke winnaars op 26 mei uit de bus komt. De laureaten in 2018 waren Gent, Deinze en Bonheiden.
