IJzer- en Handzamevallei beter beschermen tegen wateroverlast & droogte
Onder leiding van de provincie overleggen zij permanent met elkaar, en dat leidt nu tot 60 concrete acties.
Concrete actiepunten
Water, er is er soms te veel, de jongste zomers ook vaak te weinig. De klimaatverandering laat zich steeds meer voelen, ook in de IJzer-en Handzamevallei. 24 partners werken hier sinds december nauw samen rond die waterproblematiek. Dat leidt nu tot een 60-tal concrete actieplannen.
Zo moet Stavele, bij Alveringem, beter beschermd worden tegen overstromingen als die van november 2021. En er moet overal meer ruimte komen om water op te vangen. Gedeputeerde voor waterbeleid Bart Naeyaert: " Bijvoorbeeld Kortemark op heel korte termijn Talpe's putten. Daar kan een bijkomende voorraad water worden opgeslagen voor de landbouw. We gaan ook een industrieterrein aansluiten op die putten en een betere plaats creëren voor de landbouwers om er water af te halen. In Staden wordt er een bufferbekken gecreëerd." (zie ook verder in deze tekst)
Werk aan de winkel
Bij dit permanente overleg zijn heel wat instanties betrokken. Samenwerken en zo alle financiële middelen beter benutten, is noodzakelijk, want er ligt veel werk op de plank. Jurgen Vanlerberghe, gedeputeerde voor milieu, landschap en natuur: "De uitdagingen zijn gigantisch. De klimaatverandering komt met rasse schreden op ons af. Het gebied IJzer Handzamevallei heeft een enorme potentie om zo’n klimaatspons te zijn. Als we in dit gebeid willen wonen, werken, en ons veilig voelen, dan moeten we er gewoon aan beginnen. Ik denk niet dat we veel keuze hebben."
Enkele concrete dossiers:
- 3 Mussen-gebied in de Bethoostersche Broeken (Diksmuide)
- Regionaal Landschap plant er onderhoudswerken aan de aanwezige laantjes, weddings en private grachten. Deze actie zal dan ook verder opgeschaald worden naar andere locaties in het projectgebied. Deze werken zorgen voor een betere infiltratie, het vee heeft ruimte voor ‘droge voeten’ en tegelijk toegang tot drinkwater. Ook de natuurwaarden worden verhoogd met nieuwe kansen voor beschermde soorten zoals kamsalamander, maar ook weidevogels als kievit of grutto.
- Nog in die Bethoostersche broeken zal een belangrijk vismigratieknelpunt hersteld worden ter hoogte van de Oude Zarre waardoor vissen terug kunnen migreren tussen het poldergebied en de Handzamevaart. Zo worden kilometers aan polderwatersloten opgewaardeerd tot paai- en opgroeiplaats voor vissen.
- Talpe’s Putten (Kortemark)
- Gemeente Kortemark zal daar investeren in een eerste fase van de landschapsecologische inrichting van Talpe’s Putten, op basis van de output in het toekomstige Natuurbeheerplan. Talpe’s Putten wordt zo een interessante ecologische stapsteen voor heel wat (Europees beschermde) soorten, grenzend aan het Natura 2000-gebied van de Handzamevallei. Het gebied vormt het scharnierpunt tussen de bebouwde kom en de open vallei. Dankzij de geplande openlegging van de ingekokerde Handzamevaart (Kortemark en VMM) wordt bovendien een groenblauwe verbinding gecreëerd tussen Talpe’s Putten en de Krekemeersen.
Een studie zal de complexe ecohydrologie in het gebied in kaart brengen, waarbij tevens een oplossing gezocht wordt voor het huidige conflict tussen het captatiepunt in Talpe’s Putten en het Krekedalfietspad (dat in droge zomers gedeeld moet worden, wat onveilige situaties met zich meebrengt). Een aantal scenario’s voor een betere locatie van het captatiepunt zullen onderzocht worden. Deze studie zal ook kansen detecteren voor een optimale, gecontroleerde toevoer van water naar Talpe’s Putten om de waterminnende vegetatie en fauna ook in droge periodes te vrijwaren.
- Bescherming van de IJzerdorpen Stavele en Roesbrugge
- Bouw van een nieuw dijklichaam in Stavele met het oog op winterse wateroverlast en de overstromingen van 2021 in het achterhoofd.
- Verhogen van een bestaand dijklichaam in Roesbrugge ter bescherming van de wijk aan de Bergenstraat
- Ontharding in Roesbrugge en historisch afgebakend WORG/signaalgebied inzetten om water vast te houden en creëren van natte natuur met aandacht voor trage recreatie en waterbeleving
- Aanleg van een gecontroleerde overstromingsgebied in Staden met captatiepunt voor de landbouw ter bescherming van de dorpskern bij wateroverlast.
- Bijkomend: aantakken van daaruit op bestaande trage wegen richting Keuneleute (Westrozebeke) en sportterreinen Staden
- Gecontroleerd overstromingsgebied zal ‘landschappelijk’ ingebed worden
- Verder op deze site zal ook getest worden of nitraatrijk water gezuiverd kan worden via een kunstmatig rietveld
